Ποιο τέλος; Ποια αρχή;

• Από το άρθρο "Κυκλοφορούσαμε φαιδροί" του Κ. Γεωργουσόπουλου ("ΤΑ ΝΕΑ",30 Απρ.-2 Μαΐου 2010)

"Δρέψατε πάλιν ερασταί ευδαίμονας ναρκίσσους/ εις του Μαΐου τους φαιδρούς και ευώδεις παραδείσους"...

...ΠΑΛΙΝΩΔΙΑ

Αυτό το ψευδόμενο* δίστιχο (και ως εκ τούτου: δύστυχο) δεν σας θυμίζει τίποτε αυτήν την άνοιξη κι αυτόν τον Μάη, ραγιάδες, ραγιάδες; Χρόνια τώρα δεν κυκλοφορούσαμε σαν παραλοϊσμένοι εραστές της ευημερίας, της σπατάλης, της κατανάλωσης και της εγωτικής αυτοϊκανοποίησης στους τεχνητούς παραδείσους ενός ουτοπικού κράτους; Μεθυσμένοι με ουίσκι, σαμπάνιες και μπύρες (τα τρία ποτά των εγγυητριών μας δυνάμεων της ανεξαρτησίας μας) και κάποιοι "αντιστεκόμενοι" με βότκα, κυκλοφορούσαμε φαιδροί σπάζοντας πιάτα και σπάζοντας καρέκλες στα γήπεδα, γελούσαμε με την αφέλεια των γειτόνων μας, την εργασιομανία των συμμάχων μας, ευωδιάζαμε τους διαδρόμους των πανεπιστημίων με σπασμένους δοκιμαστικούς σωλήνες επιστημονικών πειραμάτων, θριαμβεύαμε στη Γιουροβίζιον και αγοράζαμε αγεληδόν συμπαγείς δίσκους για να δούμε τι έκανε πριν από έξι αιώνες η προγιαγιά μας με τον κηπουρό της στο κατώι. 

Χρόνια τώρα δρέπαμε ευδαίμονες ναρκίσσους, δηλαδή φτιάχναμε  ανθοδέσμες με φανταστικά πράγματα, χάρτινα, ζωγραφιστά, γιατί νάρκισσοι πραγματικοί, αληθινοί, απτοί και ευδαίμονες φύονται σε άλλες αυλές, άλλες εποχές και σε αληθινούς κήπους. Διότι όταν δεν υπάρχουν πραγματικοί νάρκισσοι,δεν υπάρχουν και ευδαίμονες, αλλά δεν υπάρχουν ούτε φαιδροί ούτε ευώδεις Παράδεισοι. Διότι όταν απουσιάζουν τα μυριστικά φυτά δραπετεύει και η ευδαιμονία που προκαλούν και η φαιδρότης και το ευώδες περιβάλλον. Άρα και ο παραδείσιος κήπος είναι φανταστικός. Και σ' ένα τέτοιο φανταστικό, χάρτινο σκηνικό κήπου παίζαμε ως τώρα τους εραστές και αποδειχτήκαμε κυριολεκτικά ψώνια.

Το κράτος μας στους καιρούς μας έπαιζε στις εκπομπές της κυρίας Πάνια, όπου συνωθούνται κάτι ψώνια εραστές της τέχνης, ευδαίμονες εν τη θεία αφελεία τους, ανύποπτοι και γελοίοι, φαιδροί που φαντασιώνονται πως δρέπουν ναρκίσσους, ενώ είναι οι ίδιοι θλιβεροί αυτόχειρες, ερωτευμένοι με το είδωλό τους που συχνά μάλιστα το καμαρώνουν να φορά χλαμύδα, σανδάλια και βλακεία με περικεφαλαία.

Νάρκισσοι πάπαλα. Ευδαιμονία πάπαλα. Η ευωδία δυσωδία. Ο Παράδεισος spread. Και η φαιδρότης παγκόσμια.

*: το ψεύδος του "δύστυχου διστίχου" έγκειται στο ότι "νάρκισσος δεν φύεται ποτέ και δεν ευδοκιμεί τον Μάιο και γενικώς την άνοιξη. Είναι άνθος του φθινοπώρου. Άρα ο ποιητής ψεύδεται ή, επιεικώς, περιγράφει έναν επί Γης ουτοπικόν Παράδεισον. Βέβαια θα ισχυριστεί κανείς πως στην ποίηση οι νάρκισσοι ανθούν τον Μάιο, όπως και τα ψωμιά του φούρναρη στον πίνακα του Θεόφιλου παρ' ότι κάθετα στον άξονα του ύψους στο φουρναρόφτυαρο δεν πέφτουν!" (και ο αστερίσκος υπό Κ.Γ.)

 Η μεταπολίτευση που άρχισε...

Ημερομηνία δημοσίευσης: 02/05/2010

ΤΟΥ ΧΡΥΣΑΝΘΟΥ ΛΑΖΑΡΙΔΗ*
   Σήμερα συντελείται στην Ελλάδα συνολική κατάρρευση του πολιτικού συστήματος. Το οποίο στηρίχθηκε στη αναδιανομή δανεικών σε βάρος των μελλοντικών γενεών (όχι στην αναδιανομή πλεονάσματος). Και στη διανομή κοινοτικών κονδυλίων (υπέρ των λεγομένων «νέων τζακιών»). Η παραγωγή υποκαταστάθηκε από την κατανάλωση, ενώ η επένδυση υποκαταστάθηκε από την κερδοσκοπία. Η αρχοντιά υποκαταστάθηκε από τον νεοπλουτισμό. Και η πνευματική καλλιέργεια από τον φανατισμό, την ημιμάθεια και τους εισαγόμενους ιδεολογικούς συρμούς. Που φτάνουν στην Ελλάδα όταν έχουν ήδη ξεπεραστεί στο εξωτερικό...

   Προϋπόθεση αυτής της «μετάλλαξης», ο κεντρικός ρόλος του κράτους. Αυτό αναδιένειμε δανεικά και κοινοτικά κονδύλια. Προϋπόθεση γι’ αυτό, η υπαγωγή του κράτους -μέσα από «δημοκρατικές διαδικασίες"- σε εξωθεσμικά κέντρα. Αυτά καθόριζαν τις ισορροπίες της συσσώρευσης πλούτου (και νεοπλουτισμού). Προϋπόθεση για τον έλεγχο του κράτους από εξωθεσμικά κέντρα, η χειραγώγηση της κοινής γνώμης. Πουθενά αλλού η οικονομική ισχύς δεν ταυτίστηκε τόσο άμεσα με τα ΜΜΕ όσο στη μεταπολιτευτική Ελλάδα. Τελικώς έγιναν και «τα δύο κακά της μοίρας μας»: Από τη μία κρατικοποιήθηκαν τα πάντα... Κι από την άλλη ιδιωτικοποιήθηκε το κράτος!
   Στην Ελλάδα δημιουργήθηκε βαθμιαία ένα καθεστώς που μοιάζει δημοκρατικό, αλλά δεν είναι. Ποτέ τα εξωθεσμικά κέντρα δεν ήταν τόσο ισχυρά. Μοιάζει αναπτυξιακό, αλλά δεν είναι. Αναπτύχθηκε η κατανάλωση, όχι η παραγωγική βάση. Διευρύνθηκαν οι ανισότητες, όχι η ευημερία. Πολλαπλασιάστηκαν οι στρεβλώσεις της Οικονομίας, όχι οι ευκαιρίες. Μοιάζει «προοδευτικό», αλλά δεν είναι. Συσσώρευσε απίστευτες στρεβλώσεις αγορών και μοναδικές στρεβλώσεις πολιτικής εκπροσώπησης.
   Η προηγούμενη μεταπολίτευση -του 1974- αποκατέστησε αιτήματα δημοκρατικής εκπροσώπησης και κοινωνικής δικαιοσύνης. Η επόμενη μεταπολίτευση θα αποκαταστήσει αιτήματα υπεράσπισης του δημοσίου συμφέροντος, λειτουργικότητας της δημοκρατίας, ισονομίας των πολιτών, ισότητας ευκαιριών, Ανταγωνιστικότητας και ευημερίας. Στην προηγούμενη μεταπολίτευση, τα κόμματα άλωσαν το κράτος, το οποίο με τη σειρά του υποδούλωσε την Οικονομία, ενώ στη συνέχεια υποδουλώθηκε το ίδιο στα εξωθεσμικά κέντρα.
   Στην επόμενη μεταπολίτευση ο λαός θα αλώσει τα κόμματα (ή θα παραμερίσει κάποια απ’ αυτά), για να απελευθερώσει την Οικονομία (και την Κοινωνία) από τον κρατισμό. Αλλά και για να απελευθερώσει το δημόσιο συμφέρον από τα ιδιωτικά εξωθεσμικά κέντρα. Κάθε μεταπολίτευση αρχίζει όταν οι «εξω-θεσμικοί» του προηγούμενου καθεστώτος καταφέρουν να διεισδύσουν στην Πολιτική σκηνή σε συνθήκες διευρυμένης κρίσης, εθνικής ή οικονομικής. Τελικά κάθε μεταπολίτευση είναι ένα στοίχημα ανάμεσα στους «βολεμένους» και τους "κολασμένους".
   Που κατ' εξαίρεσιν το κερδίζουν οι "κολασμένοι". Και μετατρέπουν τους "βολεμένους" σε ξοφλημένους...
Το τακτοποιημένο τέλος

Ημερομηνία δημοσίευσης: 02/05/2010

Του Δημήτρη Α. Σεβαστάκη*


Το «τέλος της Μεταπολίτευσης» είναι το τέλος της εκτροπής, της παρανόησης, της παράνοιας της Μεταπολίτευσης. Είναι το τέλος μιας συλλογικής παρανάγνωσης, μιας επιδέξιας πολιτικής αυτοτύφλωσης. Όλες οι πολιτικές παράμετροι βυθίστηκαν ψύχραιμα και μεθοδικά σε όλα τα κληροδοτήματα: οι μεν της εξουσίας, στην εξουσία, οι δε της αριστεράς, στην υπεραξία του πολυετούς ηρωισμού, στην καταβρόχθιση της πιο αξιοπρεπούς πειθαρχίας που ανέδειξε ποτέ η Ιστορία. Φάγανε όλοι. Αντήλλαξαν μεταξύ τους πολιτικά προϊόντα, άλλοθι, ηθικές κατασκευές. Με μια εκπληκτική και σκοτεινή σύμπνοια μάσησαν ό,τι διέθετε ο καθένας: επινοητικότητα για κάρπωση της κοινωνικής ύλης, οι της εξουσίας, αυτονομιμοποίηση μέσα από τη θυσία των προγενέστερων, οι της αριστεράς. Εύκολο. Να τρως τον κόπο του άλλου.
Αντάρτικο, παρανομία, αντιχουντικός αγώνας και στη συνέχεια έφοδος προς τη δημοκρατική νομιμότητα, νομιμοποίηση των ρευμάτων αριστερής σκέψης, κατάκτηση της τεχνικής του συνδικάτου, κατανόηση του μεγάλου κριτικού κειμένου, του έργου της τέχνης και της αγάπης, αλλά και Καραμανλής και Αντρέας. Να η κληρονομιά μας.
Και σε τι χρησίμευσε; Μας βολεύει, σύντροφοι, να μηρυκάζουμε το "τέλος της Μεταπολίτευσης", κρύβουμε την ανελέητη ανεπάρκεια: Όλα έγιναν η μυθολογική κατασκευή που σφετεριστήκαμε για να ζήσουμε το μικροκαταναλωτικό μας όνειρο, την μικρή παρανομία, τον μικρό διορισμό, το μικρό αυθαίρετο, τη μικρή μας υπερβολή. Ο αγώνας για την εγκατάσταση του εργασιακού δικαιώματος, έγινε αγώνας για την απάλειψη κάθε κριτικού αναστοχασμού, αλλά και για τον παρ' αξία διορισμό μιας εξαδέλφης, ο αγώνας για την κοινωνική πρωτοβουλία έγινε αγώνας για το λίγο εξουσιαστικό ψωμί. Η σημερινή αριστερά δεν έχει πρόβλημα παραγωγής θεωρίας, εύστοχης σκέψης, κοινωνικών συνάψεων. Περίσσευμα δεν έχει. Δεν μας μένει τίποτα να κρατηθούμε, να παρηγορήσουμε, να στηρίξουμε, να μας ξαναδούν τα κοινωνικά ερωτήματα, να μας πιστέψουν οι χαμένοι. Δεν περισσεύει τίποτα από τον παλιό ηρωισμό, ούτε από την υψηλή κειμενογραφία, ούτε από την ανάλυση, ούτε από την ιστορική αποφασιστικότητα, ούτε από την οργανωτική αποτελεσματικότητα - την παρέα που παλεύει και αγαπά.
Πολιτικές ευκολίες, αμηχανίες, εξουσιομανία, μηχανορραφίες, μεταφυσικός λόγος, αγωνία για τη θεσούλα στα κομματικά στασίδια - σαν τους γέρους στα χωριά. Καμιά θέση, καμιά αλήθεια. Μόνο Τηλεόραση. Για την παραγωγή ενός αξιοθρήνητου Τέλους: Όχι αυτού που προεικονίζει η οικονομική και πολιτική αγωνία για το σπρεντ και τον παρασιτικό νεοκαπιταλισμό, αλλά αυτού που μας κρύβει και μας τακτοποιεί, σύντροφοι, μαζί με την παλαιά και υψηλή σκευή μας.

Ο Δημήτρης Α. Σεβαστάκης είναι ζωγράφος - επ. καθηγητής Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ


*: και τα δύο άρθρα είναι από την "ΑΥΓΗ" της Κυριακής 2/5/2010