"Η κανονικότητα δια του τρία" & Η εμπειρία του αρχηγού, υποθήκη για τα μέλη" γράφει ο Περικλής Κοροβέσης ("Εφημερίδα των Συντακτών", 8.2.2020 & 1.2.2020, αντίστοιχα)

..............................................................


          Η κανονικότητα δια του τρία

γράφει ο Περικλής Κοροβέσης ("Εφημερίδα των Συντακτών", 8.2.2020)

Υπάρχουν στη ζωή κάποια συμβάντα, μικρά ή μεγάλα, που σου αλλάζουν κάποια βαθιά εδραιωμένη αντίληψη και καμιά φορά και στάση ζωής. Εμπειρικά είχα την εντύπωση πως αυτός ο λαός μισεί τα αρχαία. Και αυτό το είχα στηρίξει στις καταστροφές των αρχαίων που είχαν βρεθεί σε οικόπεδα προς ανοικοδόμηση.

Και από τις επισκέψεις μου στους αρχαιολογικούς χώρους όπου, εκτός από κανένα σχολειό, σπάνια συναντούσα Ελληνα. Ακόμα και αυτή η κατηγορία που αγαπάει τα οργανωμένα ταξίδια του εξωτερικού που πάντα συμπεριλαμβάνουν στο πρόγραμμά τους κάποια επίσκεψη σε ένα φημισμένο μουσείο - αν και έχουν δει Λούβρο, Βρετανικό Μουσείο, Ερμιτάζ κ.λπ., δεν έχουν επισκεφθεί το Αρχαιολογικό μας Μουσείο.

Από αυτές τις εμπειρίες είχα καταλήξει σε αυτά τα συμπεράσματα. Μέχρι που ήρθε το «Μακεδονικό» ή «Σκοπιανό». Ολος ο πολιτικός κόσμος, ακόμα και οι πνευματικοί πατέρες του ΣΥΡΙΖΑ, στους δρόμους κατά χιλιάδες, για να υπερασπίσουν το όνομα «Μακεδονία» που το διεκδικούσε μια πρώην περιοχή της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας, η οποία βρισκόταν στη γεωγραφική περιοχή που λεγόταν Μακεδονία. Και ως διοικητικό διαμέρισμα της Γιουγκοσλαβίας λεγόταν έτσι.

Οπότε, με κάποια άλλη προσέγγιση -γιατί όχι, υπάρχουν τόσες και τόσες- θα μπορούσε να πει κανείς πως ήταν μια νέα ανακάλυψη του αρχαίου μακεδονικού κόσμου. Μόνο που από αυτήν την ανασκαφή δεν βρέθηκε κάποιο νέο αστέρι της Βεργίνας, αλλά ο αγκυλωτός του Κασιδιάρη και τα άλλα ναζιστικά σύμβολα που για την περίπτωση «μακεδονοποιήθηκαν».

Ομως δεν είναι αυτό το θέμα μας, που έχει προ πολλού εξαντληθεί από όποια πλευρά και να το πάρεις. Το πρόβλημα είναι πως διαμορφώνεται μια αντίληψη που δεν προκύπτει από κανένα ιστορικό τεκμήριο, δημιουργεί έναν μύθο, αυτός ο μύθος πείθει και κάνει την ιστορική τεκμηριωμένη αλήθεια αίρεση και συχνά ποινικό αδίκημα. Και ανάλογα με την εποχή επιβάλλεται και η τιμωρία, που μπορούσε να φτάσει μέχρι την εσχάτη των ποινών.

Οι κοινωνίες που έχουμε γνωρίσει μέχρι τώρα, με ελάχιστες εξαιρέσεις, ήταν στηριγμένες στην εξουσία μιας μειοψηφικής ελίτ η οποία στηριζόταν στη βία και σε έναν μύθο-αφήγημα που δικαιώνει την παρουσία της και φροντίζει για την αναπαραγωγή της. Οσο πιο βαθιά εμπεδωμένος είναι αυτός ο μύθος στα λαϊκά στρώματα, τόσο πιο σταθερή η εξουσία και τόσο πιο εύκολα αναπαράγεται.

Ο κυρίαρχος μύθος-αφήγημα στην καθαρή του μορφή εκπηγάζει από τους θεσμούς του (Κράτος, Εκκλησία, Στρατός, ΜΜΕ κ.λπ.). Αλλά αυτός ο μύθος-αφήγημα δεν λειτουργεί από μόνος του σαν μπαλάντα που μας λέει κάποιος αγαπητός βάρδος.

Σε αυτήν την περίπτωση είναι απλά θέαμα. Πρέπει να ενσωματωθεί και να γίνει συνήθεια και παράδοση και να καθιερώσει μια ομοιομορφία που να ταυτιστεί με το σωστό, άρα το αποδεκτό από την κοινωνία. Είναι μια απαραίτητη προϋπόθεση για να αναπαραχθεί το σύστημα, άσχετα από το ποιο κόμμα θα είναι στην κυβέρνηση.

Το είδαμε αυτό το έργο να παίζεται τα τελευταία τριάντα χρόνια στην Ευρώπη με τη σοσιαλδημοκρατία, που σε μερικές περιπτώσεις πήρε μέτρα που δεν θα μπορούσαν να πάρουν οι δεξιοί. Αυτήν τη χρησιμότητα της Αριστεράς τη διαπίστωσε και ο Ανιέλι. Και ο Τόνι Μπλερ αποσαφήνισε άπαξ διά παντός το σύγχρονο πρόσωπο του κόμματος που είχε κάποτε μέλη τον Μαρξ και τον Ενγκελς.

Αυτό συνέβη και στα καθ’ ημάς. Οταν λέει ο πρωθυπουργός της χώρας επιστροφή στην κανονικότητα, δεν νομίζω ότι το ανάγει σε κάποια φιλοσοφία της πολιτικής, αν υπάρχει βέβαια κάτι τέτοιο στην τρέχουσα πολιτική, αλλά είναι μια ρεαλιστική παραδοχή της πολιτικής πραγματικότητας, όπως αυτή διαμορφώνεται με τη λήξη του εμφύλιου πολέμου. Αν και δεν είμαι ιστορικός να χωρίζω την Ιστορία σε περιόδους, πιστεύω πως είμαστε ακόμα στην ίδια ιστορική περίοδο.

Είναι αυτήν την περίοδο που προφανώς ο κ. Μητσοτάκης ονομάζει κανονικότητα. Δηλαδή το καθεστώς που επέβαλε η θριαμβεύτρια πλευρά του Εμφυλίου: μια φορά νικητές, για πάντα νικητές. Και πάνω σε αυτό στήνονται η κανονικότητα και οι θεσμοί της. Αλλιώτικα δεν μπορεί να κυβερνηθεί η χώρα. Θέλεις, ΠΑΣΟΚ, να κυβερνήσεις τη χώρα; Μάζεψες τα κουκιά που σου χρειάζονται γι’ αυτήν τη δουλειά; Πάρε την κυβέρνηση και έμπα στην υπηρεσία της κανονικότητας.

Ηρθε η σειρά σου, ΣΥΡΙΖΑ, να κυβερνήσεις; Κανένα πρόβλημα. Τους κανόνες τους ξέρεις. Να πώς το είδε ο Φλαμπουράρης («Εφ.Συν.», 12.5.2019): «Ηταν αλλόκοτο τη μια μέρα να βρισκόμαστε διαμαρτυρόμενοι στις πλατείες και την επομένη να πρέπει να εφαρμόσουμε πολιτικές που καταδικάζαμε». Αυτό μας εξουσιοδοτεί να καταλάβουμε γιατί έχουμε μια Δεξιά της Δεξιάς, ένα ΠΑΣΟΚ της Δεξιάς και έναν ΣΥΡΙΖΑ της Δεξιάς. Ολα στο όνομα του ρεαλισμού και της κανονικότητας.

Η διαφορά τώρα με τον Μητσοτάκη είναι στην αυθεντικότητα της κληρονομιάς. «Η κανονικότητα είμαι εγώ, κληρονομικώ δικαίω». Και το παιχνίδι παίζεται κανονικά, με τον φίλαθλο λαό πάντα στις κερκίδες.

................................................ ενώ...

Η εμπειρία του αρχηγού, υποθήκη για τα μέλη

έγραψε ο Περικλής Κοροβέσης ("Εφημερίδα των Συντακτών", 1.2.2020)

Πέρασαν πέντε χρόνια από τότε που ο ΣΥΡΙΖΑ (Πρώτη φορά Αριστερά) και οι ΑΝ.ΕΛΛ. (Πρώτη φορά Ακροδεξιά) συμμάχησαν για να πάρουν την κυβερνητική εξουσία. Και κυβέρνησαν σχεδόν για μια πενταετία. Οι ΑΝ.ΕΛΛ. πλήρωσαν αυτήν την επιλογή τους, έμειναν εκτός Βουλής και είναι υπό διάλυση. Αντίθετα, ο μεγάλος εταίρος ΣΥΡΙΖΑ, για την ίδια πολιτική που διάλυσε το συνεταιράκι του, ανταμείφθηκε πλουσιοπάροχα. Καλύτερα δεν μπορούσε να πάει, σύμφωνα με τη λογική της πιάτσας.

Εγινε ο δεύτερος πόλος του δικομματικού συστήματος. Και προς το παρόν καμία πολιτική δύναμη δεν φαίνεται στον ορίζοντα που να μπορεί, έστω και δυνητικά, να απειλήσει την ηγεμονία του. Αντίθετα, οι όμοροι χώροι μεταναστεύουν μαζικά προς τον έτερο πόλο εξουσίας, χωρίς ιδιαίτερες ιδεολογικές αξιώσεις και απαιτήσεις. Μια θεσούλα, ένα οφίτσιο και ένα παραθυράκι στην τηλεόραση καλύπτουν όλα τα ιδανικά τους.

Σίγουρα υπάρχουν και οι εξαιρέσεις, άνθρωποι με λαμπρό δείγμα γραφής τόσο στην Προοδευτική Συμμαχία όσο και στον ΣΥΡΙΖΑ. Είναι τα λεγόμενα βαρίδια που θέλουν μια «ιδεολογική καθαρότητα» και να μετασχηματίσουν το υπάρχον κόμμα εξουσίας σε κόμμα διαμαρτυρίας και να το οδηγήσουν σε κάποιο μονοψήφιο εκλογικό ποσοστό.

Το δίλημμα που μπαίνει εκ των πραγμάτων είναι: Κόμμα που να εκφράζει την κρατική μηχανή και τον καπιταλισμό με ό,τι αυτό συνεπάγεται (φτώχεια, καταστροφή του πλανήτη, πόλεμος, φυσικές καταστροφές, επιδημίες) ή κόμμα που να εκφράζει την κοινωνία και τα συμφέροντα των πολλών που τα διεκδικούν μέσα και από το δικό τους Κοινοβούλιο; Τους δρόμους και τις πλατείες. Και εδώ πια είναι η πολιτική.

Σχεδόν σε κάθε ήπειρο έχουμε μια σειρά από χώρες που παλεύουν καθημερινά στους δρόμους (Χιλή, Αλγερία, Βολιβία, Κολομβία, Ισημερινός). Ακόμα και στην καρδιά της Ευρώπης, της Γαλλίας κ.α., ο κόσμος είναι μόνιμα στους δρόμους, αν και δέχεται την κτηνώδη και απροκάλυπτη βία του κράτους. Τα δείγματα καταστολής που έχουμε από τη νεοφιλελεύθερη διακυβέρνηση δεν είναι κάποιες, έστω και φειδωλές, παραχωρήσεις, αλλά ανοιχτή και κτηνώδης φασιστική βία. Στη Χιλή έχουμε 11.000 τραυματίες, 200 τυφλούς και 26 νεκρούς.

Και εδώ πια, στις πλατείες και στους δρόμους, έχει εγκατασταθεί η Αριστερά παγκοσμίως, αυθόρμητα, χωρίς οργάνωση, λειτουργεί με συνελεύσεις χωρίς κεντρική εκπροσώπηση ή στρατηγική. Τα παραδοσιακά κόμματα της Αριστεράς έχουν αναλάβει εργολαβίες από τον νεοφιλελευθερισμό, ενάντια στο Κοινοβούλιο του δρόμου.

Εξι μήνες μετά την παράδοση της εξουσίας στη Ν.Δ., περιμέναμε από τον ΣΥΡΙΖΑ κάποιον απολογισμό, κάποια ανάλυση, κάποια αποτίμηση. Μέχρι τώρα τίποτα. Περιμένουμε ακόμα. Μεμονωμένες αναλύσεις έχουν δημοσιευτεί. Λίγες όμως έχουν αγγίξει το πρόβλημα στο βάθος.

Οι περισσότερες εντάσσονται στη σταλινική παράδοση, όπου κυριαρχεί η στερεότυπη διαπίστωση που ισχύει για κάθε περίπτωση και κάθε εποχή. «Παρά τα λάθη μας και τις παραλείψεις μας, πετύχαμε μια σειρά από θετικά επιτεύγματα» – και αρχίζει η απαρίθμησή τους. Και αν δεν υπάρχουν, επινοούνται. Και όλα βγαίνουν ρόδινα. Ο πάπας και το κόμμα δεν κάνουν ποτέ λάθος, γιατί είναι εντολοδόχοι μιας υπέρτερης δύναμης.

Ο Θεός δεν μπορεί να κάνει λάθος, γιατί δεν υπάρχει άλλο κριτήριο του σωστού και του αληθινού. Το κόμμα, σαν εκκλησία μιας επίγειας θρησκείας-επιστήμης, έχει ένα ακόμα πλεονέκτημα. Αυτά που λέει μπορεί να τα αποδείξει, παραποιώντας την πραγματικότητα μέχρι εκείνου του σημείου που επαληθεύει τη θεωρία στις αναλύσεις του.

Αλλά μπορεί να μην είχαμε μέχρι σήμερα, έξι μήνες μετά τη λήξη της κυβερνητικής θητείας του ΣΥΡΙΖΑ, έναν τεκμηριωμένο απολογισμό για τα πεπραγμένα του κόμματος, για να δούμε τι κατάλαβε το κόμμα από αυτήν του την εμπειρία, αλλά είχαμε μια πεντασέλιδη συνέντευξη του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης («Εφ.Συν.», 25-26/1/2020», στους Τάσο Παππά και Μάριο Χριστοδούλου), που απάντησε σε κάποιες ερωτήσεις με χαρακτηριστικά απολογισμού.

Ο λόγος του αρχηγού εδώ γίνεται εμπειρία του ΣΥΡΙΖΑ. Και, δεδομένου του αρχηγικού χαρακτήρα του κόμματος, την έλλειψη λειτουργίας οργάνων και την απουσία κάθε συλλογικότητας, μπορούμε να πούμε πως έχουμε έναν αυθεντικό απολογισμό ενός πολιτικού μορφώματος που χρησιμοποίησε τις κρατικές δομές στις κομματικές οργανώσεις. Δηλαδή, την κλασική πολιτική της Δεξιάς που θεωρεί κανονικότητα την ιδιοκτησία του κράτους.

Στην περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ, η κανονικότητα γίνεται αριστερή ιδιοκτησία με μια σιγουριά διάρκειας χρόνων και δεν χρειάζεται να πολυσκοτιζόμαστε με το κόμμα και τα βαρίδιά του. Ο αρχηγός είναι εγγύηση για όλα και το «εγώ» του, που ακολουθεί το «εμείς των άλλων», του κόμματος δηλαδή, είναι μια επιφοίτηση ενός εγχώριου βαλκανικού Αγίου Πνεύματος που ακόμα φωτίζει πολλούς.

Και, με δεδομένη τη φθορά του κυβερνώντος κόμματος, δεν αποκλείεται να φωτίσει και μια νέα τετραετία τον ΣΥΡΙΖΑ σύμφωνα με την πιο αισιόδοξη εκδοχή. Γιατί, βέβαια, υπάρχει και ο δρόμος που χάραξε το ΠΑΣΟΚ και είναι η «Οδός Προοδευτικής Συμμαχίας», που καταλήγει στην εξαφάνιση της όποιας Αριστεράς έχει μείνει στον ΣΥΡΙΖΑ, όπου «[...] μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα [προσμένουν] ίσως κάποιο θάμα». Καμιά φινετσάτη μαρξιστική ανάλυση, όσο σωστή και να είναι, δεν μπορεί να ανατρέψει ένα ιδιόκτητο 32,5% που ανήκει στον αρχηγό και που έχει αποκτήσει τόσους «προοδευτικούς συμμάχους».

Από ’δώ και πέρα, να προετοιμαστούμε για να δούμε σημεία και τέρατα που θα εμπεδώσουν αυτό το αρχηγικό καθεστώς, χωρίς όργανα και συλλογικές διεργασίες, ενταγμένο πλήρως στον νεοφιλελευθερισμό.