Κυριακή 11 Ιουλίου 2021

Περ Λάγκερβιστ (1891/11-7-1974) Επετειακό αφιέρωμα από τον συγγραφέα και φίλο στο fb Τάσο Γουδέλη (facebook, 11.7.2021)

..............................................................






Παρότι έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά τα βασικά μυθιστορήματα του και σε κάποια περιοδικά ποιήματά του, δεν νομίζω ότι ο Σουηδός συγγραφέας Περ Λάγκερβιστ (1891/11-7-1974), που τιμήθηκε με Νομπέλ το 1951, είναι ιδιαίτερα γνωστός παρ' ημίν. Και, όμως, η φυσιογνωμία αυτή έχει ρίξει τη σκιά της κυρίως στην σκέψη και τους προβληματισμούς σημαντικών καλλιτεχνών της πατρίδας του και όχι μόνο. Ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, ας πούμε, θεωρώ ότι επηρεάστηκε από την υπαρξιακή οπτική του Λάγκερβιστ, του οποίου ο βίος και η πνευματική διαδρομή έχει φοβερές ομοιότητες με του σκηνοθέτη της "Περσόνα": και αυτός γόνος θρησκευόμενης οικογένειας που αποκήρυξε συν το χρόνο τον Θεό, αν και η Παρουσία του ως... Απουσία τον σφράγισε επίσης μέχρι τέλους. Το ίδιο τον απασχόλησε και η έννοια του Κακού και του Μίσους (δες τα κεντρικά του μυθιστορήματα "Ο νάνος" 1944 και "Βαραββάς", 1950), όπως και το μάταιο των επιδιώξεων κάθε μορφής. Θα έλεγε κανείς ότι σε αυτή την τελευταία διαπίστωση βάσισε ολόκληρη την κοσμοαντίληψή του. Καθαρά υπαρξιστικής λογικής, αν σκεφτούμε την άποψη του Σαρτρ για τις ανθρώπινες πράξεις οι οποίες ναι μεν σκοπεύουν σε ένα μελλοντικό στόχο αλλά είναι μάταιες και εκ των πραγμάτων η ελπίδα για πραγμάτωση κάθε σχεδίου μένει μετέωρη. Εφ' όσον, προσθέτω εγώ θυμίζοντας άλλη σχετική φράση του Γάλλου φιλοσόφου, υπάρχει ο θάνατος και η ζωή καθίσταται εκ των πραγμάτων μοίρα. Ο Λάγκερβιστ μίλησε με δυνατά σύμβολα για την βαθύτερη επίδραση στο γίγνεσθαι της άνισης πάλης ανάμεσα στην ωραιότητα και την ασχημία, η οποία, όπως θάλεγε και ο Νίκος Καρούζος, καταλήγει αιωνίως σε κατίσχυση της ωραιότητας.










































Δεν υπάρχουν σχόλια: