.....................................................
Από τις λέξεις στα πράγματα
γράφει ο ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΠΟΥΚΑΛΑΣ
Σε μια λέξη-έμβλημα ποντάρει κάθε νέα
κυβέρνηση. Σε μια λέξη-άρμα που πάνω της φορτώνονται οι υπόλοιπες, για
να της δώσουν το νόημά της έως το τέλος της ορισμένης διαδρομής. Το
ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα είχε επενδύσει στην «Αλλαγή», που κατέχει δεσπόζουσα
θέση στην υποσχετική ορολογία (ας θυμηθούμε και τον κ. Ομπάμα), επειδή
τα λέει όλα χωρίς να σημαίνει πολλά. Ακολούθησε η «κάθαρση», που τη
μοιράστηκαν ανισότιμα η συγκυβέρνηση Ν.Δ.-Συνασπισμού και η κυβέρνηση
του κ. Μητσοτάκη.
Η εποχή του κ. Σημίτη σφραγίστηκε από τον «εκσυγχρονισμό», του, δε, κ. Κώστα Καραμανλή από την «επανίδρυση του κράτους» (και το αλησμόνητο ζεύγος «σεμνότητα και ταπεινότητα»). Του κ. Γ.Α. Παπανδρέου η πολιτεία εισήγαγε τη «διαφάνεια», α, και την «άμεση δημοκρατία», πραγματωθείσα κατά τους θρύλους στο συνέδριο του 1.000.000 στο ΟΑΚΑ. Οσο για την κυβέρνηση του κ. Σαμαρά, παρότι χθεσινή, δεν άφησε στη μνήμη πολλά που να θέλει να τα διασώσει· ας μείνουμε λοιπόν στις «μεταρρυθμίσεις».
Τώρα βρισκόμαστε στον αστερισμό της «ελπίδας» του ΣΥΡΙΖΑ (με την προσθήκη του «αναγκαίου καλού» των ΑΝΕΛ, ο πρόεδρος των οποίων δείχνει απρόθυμος να ωριμάσει, και καταρχάς στο λεκτικό του, υπό το βάρος της ευθύνης του). Η ελπίδα προτάθηκε σαν αντιφάρμακο στη μοιρολατρική παραίτηση και στον ένδοθεν και έξωθεν καλλιεργούμενο φόβο. Είναι, όμως, τρομακτικά δύσκολο να αναδειχθεί σε ένα τοπίο επικαθοριζόμενο από τη λαθεμένα λεγόμενη «ανθρωπιστική κρίση» (τι το «ανθρωπιστικό» στην πενία;) και από την ιδεοληπτική τιμωρητική διάθεση των ηγεμονευόντων ανάμεσα στους ευφημιστικά αποκαλούμενους εταίρους.
Οπως ήρθαν τα πράγματα, ίσως δεν θα ήταν αδόκιμο να ειπωθεί ότι στον όρο «ελπίδα» συγκλίνουν όλες οι λέξεις-σύμβολα των προηγούμενων κυβερνήσεων· λέξεις που εγκαταλείφθηκαν στα μισά του δρόμου, να εκκρεμούν μισοάδειες ή και εντελώς άδειες. Ο εκσυγχρονισμός (σε θεσμούς και ιδέες) παραμένει προαπαιτούμενο της διαδικασίας που θα μπορούσε να οδηγήσει στο σκοπούμενο κράτος πρόνοιας και δικαίου. Κατά συνέπεια, παραμένει επίκαιρο και το αίτημα της επανίδρυσης του κράτους, και δη με όρους διαφάνειας. Σε απλούστερα (κι ωστόσο ακαταλαβίστικα) ελληνικά, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να πάψουν οι κυβερνώντες να διανέμουν δίκην λείας τον κρατικό μηχανισμό· να ταπεινωθεί το πανίσχυρο Δέλτα -της διαφθοράς και της διαπλοκής· να διαλυθεί το πατροπαράδοτο πελατειακό σύστημα· να ανακαλυφθεί ξανά η δημοκρατία στην άσκηση της εξουσίας.
Να τα πούμε «μεταρρυθμίσεις» όλ’ αυτά; Εστω. Το πρόβλημα, άλλωστε, δεν ήταν ποτέ οι λέξεις αυτές καθεαυτές. Αλλά το αν χρησιμοποιούνται σαν φαντεζί δολώματα προς άμεση μετεκλογική απόσυρση ή σαν εμβλήματα προς τίμια μετεκλογική επικύρωση και πραγμάτωση. Ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να πράξει ό,τι δεν τόλμησαν οι προηγούμενοι. Κι αυτό είναι πολύ περισσότερο αριστερό απ’ όσο θα το μετρήσουν οι δογματικοί με το αριστερόμετρό τους.
Η εποχή του κ. Σημίτη σφραγίστηκε από τον «εκσυγχρονισμό», του, δε, κ. Κώστα Καραμανλή από την «επανίδρυση του κράτους» (και το αλησμόνητο ζεύγος «σεμνότητα και ταπεινότητα»). Του κ. Γ.Α. Παπανδρέου η πολιτεία εισήγαγε τη «διαφάνεια», α, και την «άμεση δημοκρατία», πραγματωθείσα κατά τους θρύλους στο συνέδριο του 1.000.000 στο ΟΑΚΑ. Οσο για την κυβέρνηση του κ. Σαμαρά, παρότι χθεσινή, δεν άφησε στη μνήμη πολλά που να θέλει να τα διασώσει· ας μείνουμε λοιπόν στις «μεταρρυθμίσεις».
Τώρα βρισκόμαστε στον αστερισμό της «ελπίδας» του ΣΥΡΙΖΑ (με την προσθήκη του «αναγκαίου καλού» των ΑΝΕΛ, ο πρόεδρος των οποίων δείχνει απρόθυμος να ωριμάσει, και καταρχάς στο λεκτικό του, υπό το βάρος της ευθύνης του). Η ελπίδα προτάθηκε σαν αντιφάρμακο στη μοιρολατρική παραίτηση και στον ένδοθεν και έξωθεν καλλιεργούμενο φόβο. Είναι, όμως, τρομακτικά δύσκολο να αναδειχθεί σε ένα τοπίο επικαθοριζόμενο από τη λαθεμένα λεγόμενη «ανθρωπιστική κρίση» (τι το «ανθρωπιστικό» στην πενία;) και από την ιδεοληπτική τιμωρητική διάθεση των ηγεμονευόντων ανάμεσα στους ευφημιστικά αποκαλούμενους εταίρους.
Οπως ήρθαν τα πράγματα, ίσως δεν θα ήταν αδόκιμο να ειπωθεί ότι στον όρο «ελπίδα» συγκλίνουν όλες οι λέξεις-σύμβολα των προηγούμενων κυβερνήσεων· λέξεις που εγκαταλείφθηκαν στα μισά του δρόμου, να εκκρεμούν μισοάδειες ή και εντελώς άδειες. Ο εκσυγχρονισμός (σε θεσμούς και ιδέες) παραμένει προαπαιτούμενο της διαδικασίας που θα μπορούσε να οδηγήσει στο σκοπούμενο κράτος πρόνοιας και δικαίου. Κατά συνέπεια, παραμένει επίκαιρο και το αίτημα της επανίδρυσης του κράτους, και δη με όρους διαφάνειας. Σε απλούστερα (κι ωστόσο ακαταλαβίστικα) ελληνικά, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να πάψουν οι κυβερνώντες να διανέμουν δίκην λείας τον κρατικό μηχανισμό· να ταπεινωθεί το πανίσχυρο Δέλτα -της διαφθοράς και της διαπλοκής· να διαλυθεί το πατροπαράδοτο πελατειακό σύστημα· να ανακαλυφθεί ξανά η δημοκρατία στην άσκηση της εξουσίας.
Να τα πούμε «μεταρρυθμίσεις» όλ’ αυτά; Εστω. Το πρόβλημα, άλλωστε, δεν ήταν ποτέ οι λέξεις αυτές καθεαυτές. Αλλά το αν χρησιμοποιούνται σαν φαντεζί δολώματα προς άμεση μετεκλογική απόσυρση ή σαν εμβλήματα προς τίμια μετεκλογική επικύρωση και πραγμάτωση. Ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να πράξει ό,τι δεν τόλμησαν οι προηγούμενοι. Κι αυτό είναι πολύ περισσότερο αριστερό απ’ όσο θα το μετρήσουν οι δογματικοί με το αριστερόμετρό τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου