.............................................................
Σκλαβιά και ελευθερία
γράφει ο Τάσος Τσακίρογλου - Εφημερίδα τών Συντακτών
«Για ποια λευτεριά του αδέσμευτου μιλάς;
Μες στη σκλαβιά τη θέλω εγώ τη λευτεριά σου.
Μες στη σκλαβιά, που για να καταλύσεις, αναγνωρίζεις πρώτα κι αποδέχεσαι»
«Μικροαπάτες / Μικροκαβγάδες / Ιδρώτας / Μεροκάματο
Μικροαπάτες/ Μικροκαβγάδες / Ιδρώτας
Μικροαπάτες / Μικροκαβγάδες».
Μες στη σκλαβιά τη θέλω εγώ τη λευτεριά σου.
Μες στη σκλαβιά, που για να καταλύσεις, αναγνωρίζεις πρώτα κι αποδέχεσαι»
Η ποίηση ορισμένες φορές αποδίδει καλύτερα και
εκφραστικότερα την ανθρώπινη κατάσταση, όπως σ’ αυτό το ποίημα του Τίτου
Πατρίκιου με τίτλο «Πάθη», δημοσιευμένο το μακρινό 1981, τότε που οι
Σειρήνες της «Αλλαγής» συνέπαιρναν και συνέγειραν τα πλήθη που
αναζητούσαν μιαν άλλη ζωή μετά την επτάχρονη δικτατορία.
Αυτές τις μέρες κλείνει ένας ολόκληρος ιστορικός κύκλος
και ένα σημαντικό τμήμα του λαού φαίνεται να επενδύει τις ελπίδες του
σε μιαν άλλη, αντιμνημονιακή αυτή τη φορά, αλλαγή. Το πρόβλημα, ωστόσο,
όπως λέει και ο ποιητής, είναι, ζώντας μέσα στη σκλαβιά να μπορέσουμε να
την αναγνωρίσουμε. Ή, με τα λόγια του Μαρξ (αποδίδω από μνήμης), «η
συνειδητοποίηση της καταπίεσης κάνει αυτή την καταπίεση διπλή».
Γι’ αυτό, κατά την άποψή μου, το σημερινό πρόβλημα
δεν βρίσκεται στους εξουσιαστές (κάθε είδους), αλλά στους
εξουσιαζόμενους. Σε όλους εμάς -ή στους περισσότερους τουλάχιστον- που
έχουμε μάθει να ζούμε στα δεσμά της αδιαφορίας, της ανάθεσης και της
συναλλαγής. Που θεωρούμε μοναδικό ζητούμενο την επαναφορά του status quo
ante, της προτέρας κατάστασης. Ποια είναι αυτή; Το δικαίωμα στην
κατανάλωση, η επανάπαυση στα κατακτημένα δικαιώματα και το πάρε-δώσε με
την εξουσία -κεντρική ή τοπική. Ενας τρόπος βολεμένης μικροαστικής ζωής
που ξιπάζεται ότι είναι ή θα γίνει κάτι πολύ περισσότερο.
Η κρίση που έπληξε και την Ελλάδα τα τελευταία πέντε
χρόνια υπήρξε ένα σοκ για τους περισσότερους, αλλά, όπως αντιλαμβάνομαι
όλο και περισσότερο, όχι ένα θεραπευτικό σοκ. Και πολύ φοβάμαι ότι
αρκετοί επενδύουν σήμερα στον ΣΥΡΙΖΑ απλά και μόνο για να επιστρέψουμε
στην προτέρα κατάσταση. Και εδώ ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μια ευκαιρία να μιλήσει τη
γλώσσα της αλήθειας, να προβάλει το πρόγραμμά του και να ανοίξει μια
συζήτηση για το ποια κοινωνία θέλουμε και ποιες αξίες προκρίνουμε. Η
ατέρμονη κρισεολογία, στην οποία βουλιάζουμε καθημερινά, μας κρατά
κολλημένους στο θέμα της διαχείρισης και δεν μας επιτρέπει να υψωθούμε
-έστω για λίγο- πάνω από το επίπεδο της καθημερινότητας και να δούμε τη
μεγάλη εικόνα, να δούμε το δάσος.
Αυτό που ζούσαμε μέχρι χθες ανήκει οριστικά στο
παρελθόν. Οχι μόνο γιατί δεν μπορούμε να ξαναγυρίσουμε σε μια κοινωνία
του χρέους και των δανεικών, αλλά γιατί αυτή ακριβώς η κοινωνία μάς
έφερε εδώ που βρισκόμαστε: πρώτα στην ηθική και μετά στην οικονομική
χρεοκοπία. Είναι το μοντέλο μιας κοινωνίας του ατομικισμού, του κέρδους
και της εκμετάλλευσης. Μιας κοινωνίας των μαζικών ψευδαισθήσεων και των
ψυχώσεων, η οποία κοινωνικοποίησε την κατάθλιψη και ισοπέδωσε την
προσωπικότητα.
Για να «καταλύσουμε» λοιπόν τη σκλαβιά μας,
απαιτείται στοχασμός και αμφισβήτηση. Αμφισβήτηση της προτέρας
κατάστασης και των ίδιων μας των εαυτών. Και επιπλέον, ευθύνη, δράση,
συμμετοχή, αλληλεγγύη, αλτρουισμός. Ορισμένα απ’ αυτά τα στοιχεία
αναδύθηκαν μέσα στην κρίση. Ας τα καλλιεργήσουμε και ας τα φυλάξουμε σαν
κόρη οφθαλμού. Διαφορετικά, όπως λέει ο Πατρίκιος στο ποίημά του
«Προσαρμογή», θα επανέλθουμε όντως στην προτέρα κατάσταση:
Μικροαπάτες/ Μικροκαβγάδες / Ιδρώτας
Μικροαπάτες / Μικροκαβγάδες».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου