Σάββατο 9 Σεπτεμβρίου 2023

"Φερτά υλικά, πλωτά χωριά" γράφει ο Θανάσης Βασιλείου ("Εφημερίδα των Συντακτών", 09.09.23)

 .............................................................



Φερτά υλ
ικά, πλωτά χωριά




γράφει ο Θανάσης Βασιλείου ("Εφημερίδα των Συντακτών", 09.09.23) 




Με φαντάζομαι στην Κόλαση, επομένως είμαι […] Το μόνο βέβαιο είναι ότι η σάρκα μου που καίγεται αρχίζει να μυρίζει...

Αρθούρος Ρεμπό, "Μια εποχή στην κόλαση", 1873



Δεν πρόκειται για ανικανότητα, αλλά για κοινωνική, οικονομική και πολιτισμική φθορά στην πράξη, μέσω ενός επαναλαμβανόμενου μοτίβου: καιγόμαστε το καλοκαίρι, πνιγόμαστε το φθινόπωρο, παγώνουμε τον χειμώνα· τη μια συμφορά τη διαδέχεται μια άλλη. Ποιοι υφίστανται τις συνέπειες; Το κοινωνικό σύνολο· κυρίως οι ευάλωτοι και οι αδύναμοι, ακόμα κι εκείνοι που πρόσκαιρα νομίζουν ότι επωφελούνται. Οταν οι επιλογές είναι συγκεκριμένες και στοχευμένες σε ικανοποιήσεις φίλιων συμφερόντων ή σε δεξαμενές ψήφων, με στρέβλωση της πραγματικότητας, με επικοινωνία, αυτοθαυμασμό, κομπασμό και, τέλος, με επιδόματα, τότε η εικόνα της χώρας είναι αυτή που βλέπουμε και η απόγνωση είναι αυτό που βιώνουν οι πολίτες.

Δηλαδή, ο παγωμένος χρόνος και οι χαμένες δεκαετίες είναι μια ειμαρμένη στην Ελλάδα; Ή μήπως ο Φώσκολος έγινε ο προφήτης μας με το «Κοινωνία-ώρα μηδέν» του μακρινού 1966, ο Κούρκουλος έγινε ο ιππότης του καλού και η Χρονοπούλου -που δείχνει (by accident) το βυζάκι της- είναι η μόνη διασωθείσα της τραγωδίας; Πώς η εταιρεία (στο σενάριο εκείνης της ταινίας) που προσπαθεί με τη συνεπικουρία ενός κρατικού εσμού εξυπηρέτησης συμφερόντων να συγκαλύψει τις ευθύνες της για την τραγωδία ξεβράζεται αυτούσια στο «λιμάνι-ώρα μηδέν» του Βαρβιτσιώτη το 2023; Ολα αυτά συμβαίνουν επειδή η σκατοεπιχειρηματολογία έχει γίνει κυρίαρχη επιλογή: «Ας τον πλάκωναν στις κλοτσιές».

Η αλήθεια είναι ότι δύσκολα αντιμετωπίζονται οι εκατοντάδες τόνοι νερού ανά στρέμμα με φρεάτια – ακόμη κι όταν τα τελευταία είναι καθαρισμένα. Αλλά γιατί θα πρέπει «να συμφιλιωθούμε με αυτά τα φαινόμενα» (Μ. Βορίδης); Γιατί η Ε.Ε. ψέγει την Ελλάδα για το ότι δεν έχει καταθέσει σχέδια και χάρτες διαχείρισης υδάτων και πλημμυρών; Κανείς δεν ζήτησε εναέρια μέσα πυρόσβεσης πάνω από το σπίτι του, ούτε έναν υπάλληλο να του κρατάει την ομπρέλα όταν βρέχει. Ομως, από αυτές τις στήλες τα τελευταία χρόνια ζητούσαμε την ενδυνάμωση των δημόσιων αγαθών: της υγείας, της παιδείας, του περιβάλλοντος, του πολιτισμού, του δημόσιου σχολείου και πανεπιστημίου, του μιντιακού χώρου.

Οταν τα τελευταία χρόνια κάνεις κεντρική επιλογή την ασφάλεια και, μέσω της ασφάλειας, αφήνεις απροστάτευτους τους πάντες, εκτός από το κομματικό σου ταμείο, παραβιάζεις ανοιχτές θύρες. Η στρατηγική του 112, των εκκενώσεων, των μη μετακινήσεων, της μη αναπνοής και των κλειστών παραθύρων δεν έχει να κάνει με τη συνταγματική «προστασία της ανθρώπινης ζωής, της τιμής και της ελευθερίας…», αλλά με μια διόλου αυτονόητη παραδοχή: «Εμείς σε προειδοποιήσαμε. Τώρα αν εσύ είσαι άφρων και δεν σκέφτεσαι τη ζωή σου, δεν φταίμε εμείς». Κι αυτός είναι ο φορμαλισμός της υποχρέωσης της πολιτείας, που ενώ αδιαφορεί για τη ζωή, αποδεικνύει ότι πράγματι ενδιαφέρεται.

Τα πολλά φερτά υλικά, στη συμβολική και στην πραγματική τους διάσταση, αφορούν τους πάντες. Η εικόνα της χώρας εγκαταλειμμένης στην τύχη της δεν ερμηνεύει τίποτα από όσα προσπαθεί να δικαιολογήσει ή και να κρύψει η κυβέρνηση. Πόλεις και κοινότητες χωρίς νερό και ρεύμα. Δίχως υποδομές. Ακινητοποιημένα τρένα. Κλειστές εθνικές αρτηρίες. Υπερχειλισμένα ποτάμια. Καταστροφές περιουσιών και επιχειρήσεων. Πνιγμένα όνειρα, χαμένες ζωές. Από την άλλη, δείτε, λ.χ., τις εξαγγελίες των αυτοδιοικητικών σχηματισμών και κοιτάξετε την πραγματικότητα. Ταξίματα· όχι αλήθειες και κοινωνική ανάταξη.

Οταν σαρώνονται το ένα μετά το άλλο όλα τα αναχώματα της «καλής κοινωνίας», η ανθρωπιστική ατζέντα, η εταιρική κοινωνική ευθύνη, το δίκαιο εμπόριο, το ανθρώπινο κεφάλαιο, ο ναυτικός που σώζει τη ζωή στη θάλασσα, ο άνθρωπος που δίνει το χέρι του στον αδύνατο κ.ο.κ., τότε κάτι πάει στραβά. Η διακυβέρνηση μιας χώρας είναι κάτι περισσότερο από δημοσιονομική και νομισματική αντιστάθμιση πληθωρισμού και ανεργίας, εν ονόματι της πολυπόθητης πιστοληπτικής αναβάθμισης και άνευ όρων θετικών ρυθμών μεγέθυνσης, και μονίμως εις βάρος των πληθυντικών όρων της δημοκρατίας, της συμμετοχής των πολιτών στις συνθήκες της ζωής τους και, κυρίως, στην αναδιοργάνωση του συστήματος κοινωνικών υπηρεσιών και κοινωνικής προστασίας.

Από τα Τέμπη, την Πύλο, τον Εβρο, τη Θεσσαλία, την κάθοδο των Κροατών μέχρι τη δολοφονία στον Πειραιά, καταναλώνουμε εικόνες παράταιρες. Σε πόλεις που δοκιμάζονται από τη θεομηνία, εκτός από την αλληλεγγύη, μερικοί πωλούν την εξάδα των εμφιαλωμένων 5 και 6 ευρώ. Είναι απάνθρωπο.

Η εικόνα της λέμβου στις πόλεις, στα χωριά και στα χωράφια είναι παράταιρη. Η εικόνα ανθρώπων να ρίχνουν άνθρωπο στη θάλασσα είναι αποκρουστική. Ομοίως, η εικόνα της βίας, του μίσους και των αυτόκλητων τιμωρών. Τα είδαμε όμως. Με τόσα φερτά υλικά, δεν καταλάβαμε ότι γίναμε μικρές γοργόνες στο παραμύθι ούτε ότι γίναμε αίφνης γονδολιέρηδες στη Βενετία.

Δεν υπάρχουν σχόλια: