...............................................................
"Το κόμμα των κουρασμένων"
έγραψε ο Μανώλης Πιμπλής ("Εφημερίδα των Συντακτών", 17.7.2023)
Στις δημοσκοπήσεις, τα τελευταία χρόνια, μετριούνται και τα συναισθήματα. Τι νιώθει ο πολίτης, ποιες λέξεις εκφράζουν γι’ αυτόν αυτό που νιώθει για το παρόν και το μέλλον της χώρας. Του προτείνονται αρκετές: παραίτηση, απογοήτευση, φόβος, ελπίδα, περηφάνια, σιγουριά, ικανοποίηση, αδιαφορία, ενθουσιασμός, ασφάλεια, αισιοδοξία, απελπισία κ.ά. Κάθε εταιρεία έχει και τις δικές της λέξεις που προτείνει κάθε φορά ώστε να βλέπει τις διαφορές στις δικές της μετρήσεις.
Αυτό ως διαδικασία δεν είναι ακριβώς πολιτικού χαρακτήρα. Γιατί οι παραιτημένοι ή οι περήφανοι δεν είναι όλοι παραιτημένοι ή περήφανοι για τους ίδιους λόγους. Μπορεί μάλιστα πολλοί από αυτούς να είναι παραιτημένοι ή περήφανοι για τους ακριβώς αντίθετους λόγους. Ωστόσο το ερώτημα αυτό αποτελεί εργαλείο πρόβλεψης για τις δημοσκοπικές εταιρείες. Ξέρουν αν το κλίμα στην κοινωνία είναι καλό ή όχι και μπορούν να κάνουν υποθέσεις για τη σταθερότητα ή, αντίθετα, για τη ρευστότητά του. Είναι δηλαδή ένα εμπορικό, πιο πολύ, παρά ένα πολιτικό εργαλείο.
Παρ' όλα αυτά μπορεί κάποιος να εξαγάγει και κάποια γενικότερα κοινωνικοπολιτικά συμπεράσματα. Πρωταθλήτρια τα πολλά τελευταία χρόνια βγαίνει η απογοήτευση -εναλλακτικά εμφανίζεται και ως «παραίτηση»- με ποσοστά που διεκδικούν αυτοδυναμία, δηλαδή περί το 36%-37%. Ο φόβος βρίσκεται λίγο πάνω από το 10%, πράγμα λογικό γιατί οι ποικίλων τύπων ανασφάλειες δεν έχουν ακόμα γίνει ζήτημα ζωής ή θανάτου, άσχετα αν πρόκειται να γίνουν σε λίγο. Αυτό επιβεβαιώνεται και από το ότι μετά το δυστύχημα των Τεμπών ο φόβος εκτοξεύτηκε πρόσκαιρα στο 35%. Το ότι βέβαια κάποιος δεν φοβάται άμεσα για τη ζωή του δεν σημαίνει ότι αισθάνεται και ασφαλής. Ενα 7%-8% μόνο αισθάνεται σιγουριά και ασφάλεια. Αδιάφορος παρ' όλα αυτά δεν αισθάνεται σχεδόν κανείς (λ.χ. 4% σε δημοσκόπηση του 2022). Οσο για αυτούς που αισθάνονται περήφανοι είναι πραγματικά λίγοι (10%), ενώ στα όρια του γραφικού είναι οι ελάχιστοι που αισθάνονται και ενθουσιασμένοι (1%). Η ελπίδα βρίσκεται αρκετά χαμηλά, λίγο κάτω από το 20%, αλλά υπάρχει. Γιατί ως γνωστόν πεθαίνει τελευταία και γιατί λίγοι είναι σαν τον Καζαντζάκη, να θέλουν να απαλλαγούν από αυτήν. Ή πάλι γιατί έχουμε χριστιανική παιδεία που μας καθορίζει, θέλουμε-δεν θέλουμε. Ο σπουδαίος συγγραφέας Χάινερ Μίλερ έλεγε πως γι’ αυτόν ιδεατή θα ήταν μια ζωή απαλλαγμένη από την ελπίδα και την απελπισία, ότι το διαρκές ερώτημα αν υπάρχει ελπίδα είναι χριστιανικής φύσης και ότι στους αρχαίους Ελληνες της κλασικής εποχής τέτοιο ερώτημα δεν υφίσταται καν.
Ας βγάλουν λοιπόν τα κόμματα και οι κοινωνιολόγοι τα συμπεράσματά τους. Γεγονός είναι ότι αν οι εταιρείες δημοσκοπήσεων στη θέση της «απογοήτευσης» ή της «παραίτησης» έβαζαν τη λέξη «κούραση», με την ψυχολογική έννοια του όρου, το σχετικό ποσοστό θα τσιμπούσε κι άλλο, απόλυτη πλειοψηφία με σιγουριά, για να μην πούμε ότι θα χτυπούσε και 45άρια. Σαν λίβας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου