"Η αβάσταχτη ελαφρότητα της αριστερής ενότητας" γράφει ο φίλος στο fb Dimitris Tsirkas (facebook, 10-11.2.2025)

 ..............................................................

Η αβάσταχτη ελαφρότητα της αριστερής ενότητας

γράφει ο φίλος στο fb Dimitris Tsirkas (facebook, 10-11.2.2025)

 

Το αίτημα για ενότητα των «προοδευτικών» δυνάμεων τίθεται σήμερα με δύο διακριτούς τρόπους, εν μέρει ανταγωνιστικούς.

Αρχικά, ως αντιδεξιό μέτωπο για να πέσει η ΝΔ από μια προοδευτική διακυβέρνηση στη βάση ενός μίνιμουμ σοσιαλδημοκρατικού προγράμματος, μαζί με την αποκατάσταση του κράτους δικαίου.

Το σενάριο αυτό αφορά κυρίως το ΠΑΣΟΚ, τον ΣΥΡΙΖΑ και τη Νέα Αριστερά. Είναι η ελληνική εκδοχή του Νέου Λαϊκού Μετώπου, α λα γαλλικά, που διατυπώνει επίσημα η τελευταία.

Αυτή η προοπτική προσκρούει στο γεγονός ότι τα μισά στελέχη, αλλά και ένα μεγάλο μέρος της βάσης του ΠΑΣΟΚ (περίπου 30%) προτιμούν τη συνεργασία με τη ΝΔ παρά με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Όχι μόνο λόγω των τραυματικών αναμνήσεων της περιόδου 2012-15, αλλά κυρίως γιατί αυτοί οι άνθρωποι είναι κατά βάση συντηρητικοί (και διαπλεκόμενοι), πλήρως ενσωματωμένοι στους διαφόρους μηχανισμούς εξουσίας (Τοπική Αυτοδιοίκηση, συνδικάτα, επιμελητήρια κλπ.).

Προσκρούει, επίσης, στο μεγάλο συναισθηματικό και αισθητικό χάσμα ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ και τη Νέα Αριστερά, μετά την νωπή ακόμα διάσπαση και απαξίωση της πάλαι ποτέ κυβερνώσας αριστεράς.

Όσο και αν επιμένει ο Νίκος Μπίστης, δύσκολα θα συνυπάρξουν ξανά η Έφη Αχτσιόγλου με τον Παύλο Πολάκη και ο Χρήστος Σπίρτζης με τον Ευκλείδη Τσακαλώτο.

Η δεύτερη πρόταση αφορά στην εκλογική συνεργασία πιο μικρών και ριζοσπαστικών δυνάμεων της αριστεράς που εκτείνονται από το ΜΕΡΑ25 and friends (ΛΑΕ, Αναμέτρηση), ένα τμήμα της Νέας Αριστεράς (όχι προφανώς οι Μπίστη Boys) και ενδεχομένως κάποιες μικρές οργανώσεις του εξωκοινοβουλίου.

Το εν λόγω μέτωπο διεκδικεί να συγκροτηθεί στη βάση ενός πιο προωθημένου, προγράμματος που θα περιλαμβάνει κρατικοποιήσεις, ίσως και ρήξη με την ΕΕ. Περίπου ό,τι έλεγε ο ΣΥΡΙΖΑ πριν «συνθηκολογήσει».

Αλλά και αυτή η προοπτική συναντά ανυπέρβλητα εμπόδια. Κατ’ αρχάς πρακτικά – μόνο ένα μικρό μέρος της Νέας Αριστεράς τη στηρίζει, το δε ΜΕΡΑ25 είναι εντελώς προσωποπαγές κόμμα και ο ηγέτης του he does not share power.

Ταυτόχρονα, οι σχέσεις μεταξύ αυτών των δύο θραυσμάτων του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι οι καλύτερες, αφού έχουν διαμετρικά αντίθετες απόψεις για την «πρώτη φορά αριστερά» και εντοπίζουν τον εκφυλισμό της σε διαφορετικά χρονικά σημεία.

Εξίσου διασπασμένο είναι και το εξωκοινοβούλιο μπροστά σε μια τέτοια συνεργασία.

Το μεγαλύτερο ωστόσο πρόβλημα αυτής της αριστεράς δεν είναι ούτε ο ναρκισσισμός των μικρών διαφορών, ούτε ο ανταγωνισμός των μικροηγεσιών.

Είναι ότι παραμένει καθηλωμένη ψυχικά και πολιτικά στο έπος και το τραύμα του 2015.

Οι προσδοκίες της απογειώνονται από την ανάμνηση των ηρωικών στιγμών του ΣΥΡΙΖΑ που τον έφεραν στην κυβέρνηση και την ίδια στιγμή καταβαραθρώνονται από τον οδυνηρό εκφυλισμό του τα επόμενα χρόνια.

Το 2015 επιστρέφει διαρκώς σαν απωθημένο, όπως μαρτυρούν τα ατελείωτα κείμενα και βιβλία για αυτό, από όλα τα θραύσματα του ΣΥΡΙΖΑ, που δεν τα διαβάζουν ούτε οι ίδιοι.

Επιπλέον, είναι μια αριστερά που θεωρεί ότι ασκεί μαζική πολιτική χωρίς τις μάζες, μια μετανεολαία που προσπαθεί να πολιτευτεί ως νεολαία, αλλά με συνθήματα που δεν αγγίζουν τη νεολαία, πόσο μάλλον τις λαϊκές τάξεις.

Που πλειοδοτεί στην πολιτική των ταυτοτήτων, σε μια συγκυρία που αυτή βρίσκεται σε αποδρομή διεθνώς.

Είναι, τέλος, μια βραχμανική αριστερά, περιορισμένη εντός και πέριξ των πανεπιστημίων και σε ιδεολογικό, πολιτικό, αισθητικό χάσμα από τις λαϊκές μάζες, τις οποίες τελευταία, μάλιστα, τις αντιμετωπίζει με καχυποψία, καθώς κάνουν «λάθος» επιλογές στην κάλπη.

Το 2012 -15 αυτή η αριστερά, πιο νέα (ηλικιακά και κινηματικά) κατάφερε να ταυτιστεί με το κύριο και μαζικό επίδικο της εποχής (αντιμνημόνιο) και να το εκφράσει πολιτικά.

Σήμερα δεν μπορεί να κωδικοποιήσει πέντε βασικά αιτήματα που απηχούν τις ανάγκες και τις αγωνίες των εργαζομένων.

Μέχρι το 2015 πρωταγωνιστούσε σε κινήματα που οργάνωναν τη λαϊκή αγανάκτηση στις πολιτικές λιτότητας, σήμερα, στην καλύτερη σέρνεται πίσω από τα λίγα αυθόρμητα κινηματικά σκιρτήματα, στη χειρότερη, τα αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό γιατί δεν είναι καθαρά πολιτικά.

Μια αριστερά που το 2012-15 προσπαθούσε να πείσει ότι δεν είναι τόσο αντισυστημική όσο της χρέωναν, ενώ σήμερα πασχίζει να αποδείξει ότι δεν είναι τόσο συστημική όσο φαίνεται.

Αυτή η αριστερά, ή μάλλον τα κομμάτια της, είναι πολύ δύσκολο έως απίθανο να ενωθεί. Αφενός γιατί η φτώχεια φέρνει γκρίνια και η πολιτική απομόνωση υπερτονίζει τις μεταξύ τους διαφορές – όταν το μόνο που έχεις είναι η ιδεολογική σου ταυτότητα, τότε κάθε «νέρωμά» της βιώνεται ως απώλεια εαυτού.

Αφετέρου, όντας όλοι τους καθηλωμένοι στο ηρωικό και πένθιμο 2015, τους χωρίζει περισσότερο το κοινό τους παρελθόν, από ότι θα τους ένωνε η προοπτική ενός κοινού, πλην όμως αβέβαιου μέλλοντος.

Οπότε θα συνεχίσουν να επικαλούνται την ενότητα στα λόγια, ενόσω την υπονομεύουν στην πράξη.

Από μια άποψη είναι και αυτή μια ενότητα ή καλύτερα, μια μετά-ενότητα – η ατέρμονη συζήτηση για την ενότητα που όσο την πλησιάζουν, τόσο απομακρύνεται.